Govardhana Matham ……………..
గోవర్ధన మఠం… 8వ శతాబ్దపు తత్వవేత్త,ఆది శంకరాచార్యులు వారు సనాతన ధర్మం, అద్వైత వేదాంతాన్ని సంరక్షించడానికి , ప్రచారం చేయడానికి స్థాపించిన నాలుగు ప్రధాన పీఠాలలో ఒకటి. ఇది ఒడిశాలోని పూరిలో ఉంది. ఆధ్యాత్మిక అభ్యాసానికి కేంద్ర బిందువుగా పనిచేస్తుంది.
ముఖ్యంగా అద్వైత వేదాంత తత్వశాస్త్రంపై దృష్టి సారిస్తుంది. ప్రస్తుత శంకరాచార్యుల మార్గదర్శకత్వంలో నడుస్తోంది.జగన్నాథ రథయాత్ర వంటి ముఖ్యమైన సాంస్కృతిక, మతపరమైన కార్యక్రమాల నిర్వహణలో పాలు పంచుకుంటుంది.
వేద సనాతన ధర్మాన్ని పునరుజ్జీవింపజేయడానికి స్థాపించబడిన ఈ మఠం, ధర్మ-నియంత్రిత పాలనను ప్రోత్సహించడానికి పనిచేస్తుంది.ఈ మఠం సందర్శకులకు ఆధ్యాత్మిక ఆచారాలను వీక్షించడానికి, ఆధ్యాత్మిక నాయకుడి నుండి ఆశీర్వాదాలు పొందడానికి అవకాశాలను అందిస్తుంది.
గోవర్ధన మఠం నాలుగు చతురామ్నాయ పీఠాలలో తూర్పు ఆమ్నాయ పీఠం.. మిగిలినవి దక్షిణాన శృంగేరి శారద పీఠం (కర్ణాటక), పశ్చిమాన ద్వారకా శారద పీఠం (గుజరాత్) ఉత్తరాన బదరీ జ్యోతిర్మఠ పీఠం (ఉత్తరాఖండ్). ఈ మఠం కార్యకలాపాలు జగన్నాథ ఆలయంతో ముడిపడి ఉంటాయి.
ఆది శంకరాచార్యులు స్థాపించిన మఠం మూల సంప్రదాయం ఋగ్వేదంపై అధికారాన్ని నొక్కి చెబుతుంది.. గోవర్ధన పీఠం ఋగ్వేదంతో ముడిపడి ఉంది.ఈ సంబంధం ఋగ్వేద జ్ఞానాన్ని సంరక్షించడానికి, వ్యాప్తి చేయడానికి ప్రధాన కేంద్రంగా పనిచేస్తుంది.
గోవర్ధన మఠం తాత్విక సంప్రదాయం “ప్రజ్ఞానం బ్రహ్మ” (చైతన్యం అనేది పరమాత్మ) అనే వేద మంత్రంతో ముడిపడి ఉంది.ఇది అద్వైత వేదాంతంలో కీలకమైన భావన, ఇది వేద తత్వశాస్త్రంలో లోతుగా పాతుకుపోయింది.
“భారత ఉపఖండంలోని తూర్పు భాగం మొత్తం శ్రీ గోవర్ధన పీఠం పరిథి లోని భూభాగంగా పరిగణించబడుతుంది. ఇందులో బీహార్, జార్ఖండ్, ఛత్తీస్‌గఢ్, ఆంధ్రప్రదేశ్, ఒడిశా వరకు రాష్ట్రాలు ఉన్నాయి.
పశ్చిమ బెంగాల్, అస్సాం, అరుణాచల్ ప్రదేశ్, మణిపూర్, సిక్కిం, మేఘాలయ, త్రిపుర, మిజోరం, ఉత్తర ప్రదేశ్ వరకు ప్రయాగ, నేపాల్, బంగ్లాదేశ్, భూటాన్ దేశాలు కూడా ఈ మఠం ఆధ్యాత్మిక ప్రాంతాలుగా పరిగణించబడతాయి. పూరి, ప్రయాగరాజ్, గయ, వారణాసి ఈ మఠం కింద కొన్ని పవిత్ర స్థలాలు.
వేద సనాతన ధర్మ పునరుజ్జీవనోద్యమకర్త ఆదిశంకరుని నలుగురు ప్రధాన శిష్యులు, పద్మపాద, హస్తమలక, వర్తికకర, తోటకాచార్యులు దేశంలోని ఉత్తర, దక్షిణ, తూర్పు ,పశ్చిమ ప్రాంతాలలోని ఈ నాలుగు విద్యా కేంద్రాలకు సారధులుగా నియమితులైనారు. వారి తర్వాత కొత్త వారు వచ్చారు. ఈ నాలుగు మఠాలలో నాయకులను మఠ స్థాపకుడు ఆది శంకరుని గౌరవార్థం శంకరాచార్యులు అని పిలుస్తారు.
గోవర్ధన మఠం ప్రాంగణం లోపల చిన్న జగన్నాధ ఆలయం, ఒక గ్రంథాలయం, చారిటీ ఆసుపత్రి, వ్యవసాయ క్షేత్రం, సాంస్కృతిక కేంద్రం ఉన్నాయి. ఈ మఠం క్రమం తప్పకుండా మతపరమైన ప్రసంగాలు నిర్వహిస్తుంది.
గోవర్ధన మఠం రోజువారీ సంప్రదాయం ప్రకారం ప్రస్తుత శంకరాచార్యుల ఆధ్వర్యంలో సముద్ర ఆరతి నిర్వహిస్తారు. ఈ ఆచారంలో మఠం శిష్యులు స్వర్గద్వార్ వద్ద సముద్రానికి అగ్నిని అర్పించి ,ప్రార్థన చేస్తారు.
మరొక ఆచారం ఏమిటంటే, ప్రతి సంవత్సరం పౌష్ పూర్ణిమ సమయంలో, మఠం శంకరాచార్యులు స్వయంగా సముద్రానికి ప్రార్థన చేయడానికి వెళతారు.మఠంలోని ఆలయం లో జగన్నాథ విగ్రహాన్ని స్వయంగా ఆది శంకర చార్యులు వారు ప్రతిష్టించారని అంటారు.
సందర్శకులు మఠంలో ఉదయం, సాయంత్రం జరిగే ఆరతి (ఆరాధన) వేడుకలకు హాజరు కావచ్చు.వివిధ కార్యక్రమాల ద్వారా యువతలో ఆధ్యాత్మిక విద్య, సేవను ప్రోత్సహించడానికి నిరంతర ప్రయత్నాలు జరుగుతుంటాయి.
