Ravi Vanarasi …………………….
A voice that speaks frankly …..
భారతీయ రేడియో చరిత్రలో కొన్నిపేర్లు ఎప్పటికీ చెరగని ముద్ర వేస్తాయి. అటువంటి అరుదైన, ఆకర్షణీయమైన స్వరాలలో ఆర్జే సయేమా ఒకరు. కేవలం ఒక రేడియో జాకీగా మాత్రమే కాకుండా, ఆమె ఒక కథకురాలు, కవయిత్రి, సామాజిక అంశాలపై నిక్కచ్చిగా మాట్లాడే గొంతుక. ఆమె ప్రయాణం, ప్రదర్శన శైలి, శ్రోతలతో ఆమెకున్న అనుబంధం – ఈ తరానికి చెందిన ప్రతి ఒక్కరికీ స్ఫూర్తిదాయకం. ఆమె విజయగాథను తెలుసుకుందాం.
సయేమా బాల్యం కొద్దిగా భిన్నంగా మొదలైంది. ఆమె జన్మించింది నైజీరియాలో, తన తండ్రి అక్కడ టీచింగ్ అసైన్‌మెంట్ కోసం ఉన్న సమయంలో. ఆమెకు కేవలం ఒకటిన్నర సంవత్సరం వయస్సు ఉన్నప్పుడు తిరిగి భారతదేశానికి, ఢిల్లీకి వచ్చేశారు. ఆమె పెరిగింది ఢిల్లీలోనే. ఆమె సిక్కు పాఠశాల అయిన ‘గురు హరిక్రిషన్ పబ్లిక్ స్కూల్’లో చదువుకున్నారు.
ఆ పాఠశాలలో ఆమె, ఆమె సోదరుడు మాత్రమే ముస్లింలు. ఈ వాతావరణం కారణంగా, ఆమె గురుముఖి భాషను రాయడం, చదవడం, మాట్లాడటం నేర్చుకున్నారు, అది ఆమెకు మూడవ భాషగా మారింది. చిన్నప్పటి నుంచే పాటలు పాడటం అంటే చాలా ఇష్టం. స్కూల్ ప్రార్థనల్లో ముఖ్య గాయనిగా ఉండేది, శబద్‌లు,కీర్తనలు పాడేది, గురుద్వారాల్లో కీర్తన పోటీలలో కూడా పాల్గొనేది.
ఈ భిన్నమైన సంస్కృతుల కలయికే ఆమె వ్యక్తిత్వానికి, ఆమె గొంతుకు ఒక ప్రత్యేకతను తెచ్చిపెట్టింది. ఢిల్లీ యూనివర్సిటీకి చెందిన మిరాండా హౌస్ నుండి గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేశారు. ఆ తర్వాత, ఆమె ఢిల్లీ యూనివర్సిటీ డిపార్ట్‌మెంట్ ఆఫ్ సోషల్ వర్క్ నుండి మాస్టర్స్ ఇన్ సోషల్ వర్క్ , ఎం. ఫిల్ పూర్తి చేశారు. ఆమెకు ఎలిజిబుల్ లెక్చరర్ గా కూడా అర్హత ఉంది, ఎన్ఈటీ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణులయ్యారు.
అయినప్పటికీ, ఆమె రేడియోను వృత్తిగా ఎంచుకున్నారు, ఇది ఆమె జీవితంలో ఒక కీలక మలుపు.సయేమా రేడియో ప్రయాణం చాలా చిన్న వయసులోనే, స్కూల్‌లో ఉన్నప్పుడే మొదలైంది. ఆల్ ఇండియా రేడియో స్పీకర్లు మాట్లాడే విధానం ఆమెను ఎంతగానో ఆకర్షించింది. 12వ తరగతిలో ఉన్నప్పుడు, ఏఐఅర్ కి ఫోన్ చేసి తన ఆసక్తిని వ్యక్తపరిచారు.
గ్రాడ్యుయేట్ అయి ఉండాలని వాళ్లు చెప్పడంతో, ఆమె మొదటగా యువ వాణి అనే టీనేజర్ విభాగంలో పనిచేశారు.గ్రాడ్యుయేషన్ తర్వాత, ఆమె ఆల్ ఇండియా రేడియో ఆడిషన్స్‌లో ఉత్తీర్ణులై నేషనల్ న్యూస్ రీడర్ (ఇంగ్లీష్) గా, వెస్ట్రన్ మ్యూజిక్ సెక్షన్ లో రేడియో జాకీగా పనిచేశారు. 2003లో, ఆమె రేడియో మిర్చిలో చేరారు.
అక్కడ ఆమె హోస్ట్ చేసిన హిందీ రెట్రో నైట్ షో ‘పురాణీ జీన్స్’ ఆమె కెరీర్‌ను శిఖరాగ్రానికి చేర్చింది. ఈ షో 60, 70, 80 దశకాల బాలీవుడ్ స్వర్ణయుగం పాటలను, వాటి వెనుక ఉన్న కబుర్లను, జ్ఞాపకాలను శ్రోతలకు వినిపించేది.14 సంవత్సరాల పాటు ఢిల్లీలో నెం. 1 స్థానంలో కొనసాగిన అత్యంత సుదీర్ఘ కాలం నడిచిన రేడియో షోలలో ఇది ఒకటి.
ఆమె ఈ షోను తన ప్రత్యేకమైన శైలితో, కొత్త తరానికి కూడా నచ్చే విధంగా ప్రెజెంట్ చేసి, తరాల మధ్య ఉన్నఅడ్డును తొలగించారు.ఈ షో 2017లో ఢిల్లీలో ముగిసినప్పటికీ, ఇప్పుడు కూడా ఇది అమెరికాలోని అనేక నగరాలకు, భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలకు ప్రసారం అవుతోంది.’పురాణీ జీన్స్’ తో పాటు, సయేమా ప్రస్తుతం ఢిల్లీలో మధ్యాహ్నం టాక్ షోను కూడా హోస్ట్ చేస్తున్నారు, దాని పేరు ‘హర్ మర్జ్ కీ దవా – సయేమా’.
ఈ షో ఆమె వ్యక్తిత్వానికి, సోషల్ వర్క్ నేపథ్యానికి దర్పణం పడుతుంది. ముఖాముఖి కలవకుండా, పేరు చెప్పకుండా తమ కష్టాలను, సమస్యలను రేడియా ద్వారా పంచుకోవచ్చు.”నువ్వు మాట్లాడు, నేను వింటాను” (‘యు టాక్ అండ్ ఐ లిసెన్’). ఈ షోలో శ్రోతలు తమ నిజమైన అనుభవాలను, అంగీకారాలను, పశ్చాత్తాపాలను పంచుకుంటారు.
ఈ షో కేవలం వినోదం మాత్రమే కాదు, ఇతరుల పట్ల సహాయం చేసే గుణం, దయ, సహకారం వంటి సామాజిక విలువలను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఒక వ్యక్తికి సమస్య ఉంటే, శ్రోతలే స్వయంగా సహాయం చేసి, పరిష్కారాన్ని చూపించిన అనేక సంఘటనలు ఈ షో ద్వారా జరిగాయి.సయేమా కేవలం పాటలు ప్లే చేసే ఆర్జే మాత్రమే కాదు.
ఆమెకు ఉర్దూ సాహిత్యం, కవిత్వం అంటే ఎంతో మమకారం. తన షోలలో వాటిని అద్భుతంగా పంచుకుంటారు. ప్రఖ్యాత రచయిత సాదత్ హసన్ కథలను ఒక ప్రైవేట్ రేడియో స్టేషన్‌లో ‘ఏక్ పురాణీ కహానీ’ అనే సిరీస్ ద్వారా వినిపించిన మొదటి ఆర్జే సయేమా.ఘాలిబ్, ఫైజ్, కైఫీ అజ్మీ వంటి గొప్ప కవుల ఉర్దూ కవిత్వాన్ని, గజల్స్‌ను ఆమె తన అద్భుతమైన స్వరంతో చదివి, ఆ సంప్రదాయాన్ని సజీవంగా ఉంచుతున్నారు.
ఆమె సోషల్ మీడియాలో ‘ఉర్దూ కి పాఠశాల’ పదాల సరైన ఉచ్చారణ గురించి ‘పి ఫర్ ప్రొనన్సియేషన్’ వంటి వీడియో సిరీస్‌లతో ఉర్దూ, భాషా జ్ఞానాన్ని పంచుకుంటూ, డిజిటల్ ప్రపంచంలో కూడా రాణిస్తున్నారు.తన సుదీర్ఘ కెరీర్‌లో, ఆర్జే సయేమా తన ప్రత్యేకమైన ప్రెజెంటేషన్ శైలి… శ్రోతలతో ఆమెకున్న బలమైన అనుబంధం కారణంగా అనేక అవార్డులను గెలుచుకున్నారు. ఆమె ఒక అవార్డు గెలుచుకున్న రేడియో జాకీగా గుర్తింపు పొందారు.
ఆమెను ఎంతోమంది శ్రోతలు,తోటి రేడియో ప్రొఫెషనల్స్ ఎంతగానో గౌరవిస్తారు.సయేమా తన శ్రోతలను కేవలం ‘ఫ్యాన్స్’ అని కాకుండా, తన ‘ఫ్రెండ్స్’ అని పిలుస్తారు. ఆమె ట్విట్టర్ బయోలో ఈ వాక్యం ఉంటుంది: “జిందగీ కా ఏక్ టుక్డా తుమ్ లావో, ఏక్ మైన్ లాతి హున్” (మీ జీవితంలోంచి ఒక భాగాన్ని మీరు తీసుకురండి, మరో భాగాన్ని నేను తీసుకొస్తాను). ఇది ఆమె శ్రోతలతో ఎంత సన్నిహితంగా ఉంటారో తెలియజేస్తుంది..
సయేమా కేవలం పాటల ఆర్జే కాదు, ఆమె ఒక ప్రజాభిప్రాయాన్ని గౌరవించే, సత్యం కోసం నిలబడే వ్యక్తి.సోషల్ వర్క్‌లో ఆమెకున్న విద్యా నేపథ్యం కారణంగా, ఆమె తన పనికి మానవతా విలువలను జోడించారు. సమాజంలో అన్యాయాలు జరిగినప్పుడు, ప్రజల గొంతుకగా మారడానికి ఆమె రేడియోను ఒక వేదికగా ఉపయోగించారు.కొన్ని సంవత్సరాలుగా, ఆమె దేశంలోని సామాజిక .. రాజకీయ అంశాలపై తన అభిప్రాయాలను బలంగా వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
ఆమె తన నమ్మకాలకు, విలువలకు కట్టుబడి ఉంటారు. “నేను మాట్లాడి, దాని పర్యవసానాలను ఎదుర్కోవడానికి సిద్ధంగా ఉంటాను. కానీ, మౌనంగా ఉండి, నెమ్మదిగా నశించిపోవడం నాకు ఇష్టం లేదు” అని ఆమె ఒక సందర్భంలో అన్నారు.ఆర్జే సయేమా ఒక స్వరమే కాదు, అది ఒక ఉద్వేగం, ఒక అనుభూతి. ఆమె తన షోల ద్వారా లక్షలాది మంది జీవితాలను ప్రభావితం చేశారు.
ఆమె రేడియోను కేవలం ఒక వినోద సాధనంగా కాకుండా, మానవ సంబంధాలను మెరుగుపరిచే, సహాయం చేసే, సామాజిక మార్పును తీసుకువచ్చే శక్తివంతమైన మాధ్యమంగా మలిచారు. సుమారు 29 సంవత్సరాలకు పైగా రేడియో రంగంలో కొనసాగుతున్న ఆమె ప్రయాణం, రేడియో అసలు మ్యాజిక్‌ను రుచి చూపించే అద్భుతమైన కథ.
