Ravi Vanarasi ……………….
సీతాకోక చిలుకలు … చిన్నిరెక్కలు ఆడిస్తూ గాలిలో సుతారం గా ఎగిరే సీతాకోకచిలుకలను చూస్తే భలే ఆనందం కలుగుతుంది.వివిధ రంగుల్లో వాటి సమూహం కనిపిస్తే ఇంకా అద్భుతంగా ఉంటుంది.చూసేందుకు రెండు కళ్లూ చాలవు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 15 వేల రకాల సీతాకోక చిలుకలున్నాయి.
మన దేశంలో 1600 కుపైగా ఉన్నాయి. ఉమ్మడి ఆంధ్రప్రదేశ్లో 150కి పైగా విభిన్న రంగుల్లో కనిపిస్తాయి. లంబసింగి, అరకులోయ ప్రాంతాల్లో ఈ సీతాకోక చిలుకలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. ఆయా సీజన్లలో మాత్రమే అరుదుగా కనిపిస్తాయి. అయితే వీటిలో కొన్ని భయం కొలిపేవి కూడా ఉన్నాయి..
అటువంటి వాటిలో ఒకటి జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లై (Caligo Eurilochus). ఇవి మామూలు సీతాకోక చిలుకల కంటే భిన్నంగా, వాటి ప్రత్యేకమైన రెక్కల మీద ఉండే కళ్లతో మనల్ని ఆశ్చర్యపరుస్తాయి. ఈ కళ్లు ఎంత వాస్తవంగా ఉంటాయంటే, వాటిని చూస్తే నిజంగా గుడ్లగూబే అన్నంత భ్రమ కలుగుతుంది.
ఈ జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైలు నిక్టాలిడే కుటుంబానికి చెందిన భారీ సీతాకోక చిలుకలు. వీటి శాస్త్రీయ నామం ‘కాలిగో యూరిలోచస్’. పేరుకు తగ్గట్టుగానే ఇవి చాలా పెద్దవిగా ఉంటాయి. వాటి రెక్కలు పూర్తిగా విప్పినప్పుడు సుమారు 13-16 సెంటీమీటర్ల వెడల్పు వరకు ఉంటాయి.
ఇవి ప్రధానంగా మధ్య, దక్షిణ అమెరికాలోని ఉష్ణమండల అడవులలో, వర్షారణ్యాలలో కనిపిస్తాయి. బ్రెజిల్, మెక్సికో, ఈక్వెడార్ వంటి దేశాల్లో ఈ సీతాకోక చిలుకలు ఎక్కువగా ఉంటాయి.జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైల ప్రత్యేకత ఏమిటంటే వాటి రెక్కల మీద ఉండే గుడ్లగూబ కళ్ళు. ఈ కళ్ళు వాటి ముందు రెక్కల అడుగు భాగంలో, అంటే వాటి రెక్కలు మూసుకున్నప్పుడు కనిపించే భాగంలో ఉంటాయి.
ఈ కంటి చుక్కలు (Eyespots) గుండ్రంగా, పెద్దగా, పసుపు రంగు అంచుతో, మధ్యలో నల్లని చుక్కతో ఉంటాయి. వీటిని చూస్తే అచ్చం గుడ్లగూబ కళ్లే అనిపిస్తుంది. ఈ కళ్ళు చాలా ఆకర్షణీయంగా, భయంకరంగా కూడా కనిపిస్తాయి.ఈ కళ్ళు కేవలం అందం కోసం మాత్రమే లేవు. ఇవి వాటి మనుగడకు అత్యంత ముఖ్యమైనవి.
ఈ కళ్ళు వాటిని వేటాడే జంతువుల నుండి రక్షించుకోవడానికి ఉపయోగపడతాయి. ఇది ఒక రకమైన ‘మిమిక్రీ’ (Mimicry) లేదా అనుకరణ పద్ధతి. ఈ సీతాకోక చిలుకలు తమ రెక్కలు మూసుకున్నప్పుడు, గుడ్లగూబ కళ్ళు మాత్రమే కనిపిస్తాయి. గుడ్లగూబ అనేది ఒక శక్తివంతమైన, వేటాడే పక్షి. సాధారణంగా చిన్న పక్షులు, కీటకాలు గుడ్లగూబలకు భయపడతాయి.
జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైలు తమ రెక్కలు మూసుకుని, ఒక కొమ్మ మీద కూర్చున్నప్పుడు, వాటి రెక్కల మీద ఉన్న కళ్ళు చూసి, వాటిని వేటాడటానికి వచ్చే పక్షులు, ఇతర జంతువులు, ఇది ఒక గుడ్లగూబ అని భ్రమ పడతాయి. ఫలితంగా, అవి ఆ సీతాకోక చిలుకను వదిలేసి వెళ్ళిపోతాయి. ఇది ఒక తెలివైన రక్షణ పద్ధతి.
కొన్నిసార్లు, ఈ కంటి చుక్కలు వేటాడే జంతువుల దృష్టిని మరల్చడానికి కూడా ఉపయోగపడతాయి.
ఉదాహరణకు, ఒక పక్షి జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైను వేటాడటానికి ప్రయత్నించినప్పుడు, ఆ పక్షి దృష్టి దాని కంటి చుక్కల వైపు వెళుతుంది. ఆ సమయంలో, సీతాకోక చిలుక తన రెక్కలను వేగంగా కదుపుతుంది, తద్వారా పక్షి భయపడి వెనక్కి తగ్గుతుంది. ఈ లోపల, సీతాకోక చిలుక సురక్షితమైన ప్రదేశానికి ఎగిరిపోతుంది.
జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైల జీవిత చక్రం చాలా ఆసక్తికరంగా ఉంటుంది. వీటిలో ఆడ సీతాకోక చిలుకలు తమ గుడ్లను అరటి ఆకుల మీద పెడతాయి. ఎందుకంటే, వాటి లార్వాలు (గొంగళి పురుగులు) అరటి ఆకులను తిని పెరుగుతాయి. గుడ్ల నుండి బయటకు వచ్చిన గొంగళి పురుగులు చాలా పెద్దవిగా ఉంటాయి. అవి పచ్చటి ఆకుపచ్చ రంగులో ఉండి, వాటి శరీరానికి ముళ్లలాంటి నిర్మాణాలు ఉంటాయి.
ఇవి ప్రధానంగా అరటి ఆకులను తిని, పెద్దగా పెరుగుతాయి. గొంగళి పురుగులు పూర్తిస్థాయిలో పెరిగిన తర్వాత, అవి ఒక గూడు (ప్యూపా)ను ఏర్పరచుకుంటాయి. ఈ గూడు గోధుమ రంగులో, గరుకుగా ఉంటుంది. ఈ దశలో అవి సీతాకోక చిలుకగా మారడానికి సిద్ధమవుతాయి.ఈ సీతాకోక చిలుకలు పగలంతా నిద్రపోతాయి, ముఖ్యంగా సాయంత్రం వేళల్లో చురుకుగా ఉంటాయి.
జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైలు రాత్రిపూట లేదా సాయంత్రం వేళల్లో చురుకుగా ఉంటాయి. ఇవి ప్రధానంగా కుళ్ళిన పండ్లు, చెట్టు నుండి స్రవించే రసాలు, అడవిలో ఉన్న తేమ ప్రాంతాలలో ఉన్న ఖనిజాలను ఆహారంగా తీసుకుంటాయి. ఇవి పూల నుండి తేనెను తాగడం చాలా అరుదు.
ఈ సీతాకోక చిలుకలు వాటి పెద్ద పరిమాణం .. గుడ్లగూబ కళ్ల వల్ల చాలా ఆకర్షణీయంగా ఉంటాయి. అందువల్ల, ఇవి బటర్‌ఫ్లై పార్కులలో, వన్యప్రాణి సంరక్షణ కేంద్రాలలో తరచుగా కనిపిస్తాయి. జెయింట్ ఔల్ బటర్‌ఫ్లైలు ప్రకృతిలో ఒక అద్భుతమైన సృష్టి.
